Γιώργος Ποταμίτης
Ιατρός Ω.Ρ.Λ
Η άπνοια στον ύπνο μπορεί να ευθύνεται για το σύνδρομο του ξαφνικού θανάτου των νεογνών. Τα μεγαλύτερα παιδιά που έχουν άπνοιες στον ύπνο, συχνά φαίνονται καταπονημένα και δεν τα πάνε καλά στο σχολείο, ενώ μερικές φορές χαρακτηρίζονται “αργόστροφα” ή “τεμπέλικα”.
Πρωτοπαθές ροχαλητό στα παιδιά
Πρόκειται για την παρουσία ροχαλητού χωρίς άπνοια ή υπόπνοια και αποκορεσμό της αιμοσφαιρίνης σε οξυγόνο, αλλά με μεγάλο αριθμό αφυπνίσεων, διαταραχή της αρχιτεκτονικής του ύπνου ή συμπτώματα στη διάρκεια της ημέρας
Το ροχαλητό στα παιδιά δεν είναι πάντα καλοήθες και είναι δυνατόν να συνοδεύεται από σημαντικές επιπλοκές. Όλα τα παιδιά θα πρέπει να ελέγχονται για ιστορικό ροχαλητού κατά το νυκτερινό ύπνο από το γενικό παιδίατρο στις τακτικές επισκέψεις και εκείνα που εμφανίζουν το σύμπτωμα επαναλαμβανόμενα να διερευνώνται περαιτέρω.
Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του συνδρόμου άπνοιας βελτιώνει την ποιότητα ζωής του παιδιού και προλαμβάνει την δημιουργία επιπλοκών. Η υπερτροφία της φαρυγγικής και των παρίσθμιων αμυγδαλών αλλά και η παχυσαρκία είναι τα συχνότερα αίτια του συνδρόμου.
Το σύνδρομο αποφρακτικών απνοιών-υποπνοιών στον ύπνο στα παιδιά χαρακτηρίζεται από διαλείπουσα πλήρη ή μερική απόφραξη του ανώτερου αεραγωγού (αποφρακτική άπνοια ή υπόπνοια, αντίστοιχα). Η διακοπή ή ελάττωση της ροής αέρα είναι δυνατόν να συνοδεύεται από υποαερισμό των πνευμόνων και επηρεάζει τη φυσιολογική αρχιτεκτονική του ύπνου.
Ο όρος αποφρακτικού τύπου διαταραχέςτηςαναπνοής στον ύπνο περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμακαταστάσεων από το πρωτοπαθές ροχαλητό καιτο σύνδρομο αυξημένης αντίστασης του ανώτερουαεραγωγού μέχρι το σύνδρομο αποφρακτικήςάπνοιας-υπόπνοιας στον ύπνο (ΣΑΑΥ).
Το ΣΑΑΥ είναι η βαρύτερη από όλες τις διαταραχές και χαρακτηρίζεται για τις ηλικίες μέχρι 5 ετών από την παρουσία τουλάχιστον 1 επεισοδίου απνοιών-υποπνοιών ανά ώρα ύπνου και για παιδιά μεγαλύτερα των 6 ετών άνω των 3-4 απνοιών – υποπνοιών ανά ώρα ύπνου.
Η συχνότητα του καθ’ έξιν ροχαλητού (≥ 4 νύκτες/εβδομάδα) υπολογίζεται έως και 12%, ενώ η συχνότητα του ΣΑΑΥ έως 3%.
Κλινική εικόνα
Το ρoχαλητό είναι το συχνότεροκαι χαρακτηριστικότερο σύμπτωμα του συνδρόμου άπνοιας στηδιάρκεια της νύκτας, το οποίο οφείλεται στη μερικήαπόφραξη του φάρυγγα. Πρόκειται για ήχο πουπαράγεται κατά τη διάρκεια της εισπνοής. Μπορείνα είναι χαμηλής συχνότητας όταν προκαλείταιαπό δονήσεις της σταφυλής, της μαλακής υπερώας, της γλώσσας και των άλλων μαλακών μορίωντης εισόδου του στοματοφάρυγγα ή υψηλότερηςσυχνότητας, όταν η υπερτροφία των αμυγδαλώνκαι των αδενοειδών παρεμποδίζει την κίνηση τηςμαλθακής υπερώας.
Αρκετά παιδιά με αποφρακτικές άπνοιες εμφανίζουν αυξημένο έργο αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Η εργώδης αναπνοή προκαλεί εισολκές των μεσοπλευρίων διαστημάτων, επιστράτευση των επικουρικών αναπνευστικών μυών και παράδοξη προς τα έσω κίνηση του θώρακα κατά τη διάρκεια της εισπνοής. Φυσιολογικά τόσο το θωρακικό όσο και το κοιλιακό τοίχωμα κινούνται ταυτόχρονα προς τα μέσα ή προς τα έξω.
Οι αποφρακτικές άπνοιες γίνονται αντιληπτές από τους γονείς ως βραχείες παύσεις της αναπνοής. Επιπλέον το σύνδρομο αποφρακτικής άπνοιας μπορεί να συνοδεύεται από ανήσυχο ύπνο, αφυπνίσεις, λήψη ασυνήθιστων θέσεων, υπερβολική εφίδρωση και στοματική αναπνοή. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα παιδιά με σύνδρομο απνοιών παρουσιάζουν υπνηλία, υπερκινητικότητα και διαταραχές της συμπεριφοράς.
