Πολλές φορές οι διαταραχές ύπνου οφείλονται σε “ρίγος ψυχής”, όπως έλεγαν οι αρχαίοι. Σε πολλές περιπτώσεις οφείλεται σε πίεση της ψυχής μας, που συνήθως είναι ένα αίσθημα απόρριψης.
Πολλές φορές το αίσθημα της απόρριψης οφείλεται σε ένα άτομο – να πρόκειται για έρωτα χωρίς ανταπόκριση, ή για αγάπη που νοιώθουμε ότι προδόθηκε. Μπορεί όμως και να νοιώθουμε ότι στην επιχείρηση όπου εργαζόμαστε μας θεωρούν ανεπαρκείς, ή ακόμη ότι όλη η κοινωνία μας απορρίπτει. Όλες αυτές οι περιπτώσεις δημιουργούν μια πίεση πάνω μας, πίεση τόση που δεν μας αφήνει να κοιμηθούμε, ή κι αν κοιμηθούμε να βλέπουμε άσχημα όνειρα.
Εδώ δεν θα δώσουμε ερμηνεία του άγχους που δημιουργεί αυτή η κατάσταση. Απλά, επισημαίνουμε ότι τέτοια αισθήματα επηρεάζουν αρνητικά τον ύπνο. Ο ύπνος μας θα είναι πράγματι λυτρωτικός εάν η ψυχική μας κατάσταση δεν έχει πιέσεις.
Συχνά όμως, η αποξένωση από την κοινωνία οφείλεται και σε ιδεολογικές μας εμπλοκές.
Λόγου χάριν, λέγεται συχνά ότι η τεχνολογία του διαδικτύου και του κινητού τηλεφώνου αποξένωσε τους ανθρώπους, ότι μας έκανε μοναχικούς και απομονωμένους.
Αυτό όμως δεν είναι σωστό. Οι άνθρωποι αποξενωθήκαμε λόγω των σπιτιών και των πόλεων όπου ζούμε. Η γειτονιά είχε νόημα την εποχή που τα σπίτια μας ήταν μονοκατοικίες και οι γείτονες γνωριζόμασταν. Είχαμε αυλές, όπου μαζευόμασταν φίλοι και συγγενείς. Είχαμε δρόμους χωρίς αυτοκίνητα, κατά κανόνα χωματόδρομους, όπου έπαιζαν τα γειτονόπουλα. Σήμερα μένουμε σε πολυκατοικίες, όπου δεν έχουμε επαφή ούτε με την οικογένεια του διπλανού διαμερίσματος. Δεν μπορεί πια να νοηθεί γειτονιά. Και βεβαίως δεν αφήνουμε τα παιδιά μας να παίζουν στο δρόμο διότι ο κίνδυνος από αυτοκίνητα είναι πολύ μεγάλος. Κλεισμένοι στα σπίτια μας, μαθαίνουμε τι γίνεται από την τηλεόραση και το ίντερνετ. Άλλοτε βγαίναμε στο μπαλκόνι και μιλάγαμε στην απέναντι φίλη. Σήμερα αυτό δεν επιτρέπεται, και δεν είναι δυνατόν άλλωστε. Μιλάμε πια στο τηλέφωνο και στο κινητό.
Λέγεται επίσης ότι με την νέα τεχνολογία, τη λεγόμενη ψηφιακή, αυξήθηκε η πληροφορία αλλά όχι η γνώση. Αλλά και αυτό δεν στέκει. Δεν ήμασταν άλλοτε όλοι σοφοί και τώρα μείναμε λίγοι. Αυτός που μελετά σοβαρά εξυπηρετείται σε αφάνταστο βαθμό από το ίντερνετ, αυτοί όμως που πάντως δεν ένιωθαν υποχρέωση να μελετούν και να διδάσκονται, αυτοί χρησιμοποιούν τις δυνατότητες του ίντερνετ για χαζούς λόγους. Το ίδιο ισχύει και για το κινητό: σημασία δεν έχει ότι έχεις τηλέφωνο, αλλά τι λες και τι βλέπεις με αυτό. Το ίδιο ισχύει για όλη την τεχνολογία. Το μαχαίρι εφευρέθηκε, αλλά το αν με αυτό θα σκοτώσεις ή θα ληστέψεις είναι δικό σου θέμα, δεν φταίει το μαχαίρι.
Τα αντίστοιχα λέγονται για το χρήμα: ότι υποδουλώνει τους ανθρώπους, τους κάνει μισάνθρωπους, τους αλλοτριώνει. Όμως ούτε αυτό αληθεύει. Το χρήμα από μόνο του δεν εμποδίζει κάποιον να είναι φιλάνθρωπος ούτε αλλοτριώνεσαι εάν το διαθέτεις. Το ζητούμενο είναι τούτο: το διαθέτεις ή σε διαθέτει; Η απάντηση δεν είναι δεδομένη ούτε αυτονόητη. Την απάντηση δίνει ο καθένας μας με τη δική του καρδιά. Το χρήμα είναι μια εφεύρεση σπουδαία, διότι χωρίς αυτό θα συνεχίζαμε να ζούμε ανταλλάσσοντας προϊόντα: δώσε μου ένα πρόβατο να σου δώσω τόσο ρύζι. Και προφανώς δεν το θέλουμε αυτό. Το χρήμα λοιπόν, το δημιουργήσαμε για να εξυπηρετούμεθα.
Για την καλή μας υγεία, χρειάζεται να πάψουμε να βλέπουμε το αρνητικό στα πράγματα και να το ψάχνουμε στις δικές μας αξίες, και βέβαια στις δικές μας αξιώσεις από τους γύρω μας. Το άγχος και οι φοβίες μας δεν αντιμετωπίζονται με καταγγελίες και κατασκευές εχθρών. Πρέπει να λειτουργούμε με κατανόηση. Ένας άνθρωπος υποδουλωμένος κάπου -στο χρήμα, στα ναρκωτικά, στο φθόνο ή όπου αλλού- είναι ακριβώς αυτό: υποδουλωμένος. Είναι λοιπόν ασθενής. Αλλά ιδού: ενώ κανείς μας δεν διανοείται να κατηγορήσει έναν ασθενή από καρκίνο ή φυματίωση, είμαστε έτοιμοι να κατηγορήσουμε έναν άνθρωπο που η ψυχή του νοσεί από τα πάθη της. Χρωστάμε στον εαυτό μας και στον συνάνθρωπό μας κατανόηση και τρυφερότητα.
Και όπως είπε και ο F. Nietzsche:
‘’the world is beautiful but has a disease called man’’
Παναγιωτης Δρακοπουλος, Ιστορικος-Συγγραφεας
